زن در اسلام و مسیحیت

نگاه دوم

زن در میان ملل قبل از اسلام حد وسط بین انسان و حیوان بود. از او مانند انسان ضعیفی که باید به انسانهای متوسط کمک بدهد استفاده می شد. اعراب مشرک خشن، بی رحم متعصب، دختران معصوم خود را زنده به گور می کردند. با ظهور اسلام زن از جایگاه متفاوتی برخوردار گشت. از نظر قرآن، آفرینش انسان دارای مراحلی است که نخستین مرحله آن، مبدأ آفرینش و حالات گوناگون آن است: این مبدأ از نطر قرآن (خاک) است که شکل های گوناگونی همچون گل، گل چسبنده، گل تیره رنگ و... داشته است. مرحله دوم از آفرینش او، (تصویر) و صورت بندی انسان بر روی هیکل گلی آن است که قرآن از آن، گاه با واژه تصویر و گاه با لفظ تسویه نام می برد. پس از مرحله صورت بندی، مرحله دمیدن روح است که قرآن این مرحله از آفرینش انسان را در سوره حجر آیه 72 چنین بیان می کند: « فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ« [آنگاه که او را پرداختم و در آن از روح خود دمیدم، همگی برای او سجده کنید]. با توجه به این مرحله، قرآن انسان را آمیزه ای ترکیب یافته از ماده و روح می داند. جنبه مادی آن خاک و گل تیره رنگ و بدبویی خواهد بود که لجنی بیش نیست و جنبه معنوی آن، دارای روحی است که از نظر عظمت و شایستگی به مرحله ای رسیده است که خداوند آن را به خود نسبت می دهد و می فرماید: ( در آن از روح خود دمیدم).

قرآن پس از بیان آفرینش انسان، نخست، بقای نسل او را از راه لقاح و آمیزش انسان نر و ماده می داند: فرقان: 8-7 «الَّذِی أَحْسَنَ کلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنسَانِ مِن طِینٍ ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاء مَّهِینٍ‌» [ آفرینش انسان را از گل آغاز کرد، آنگاه آفرینش نسل و بقای انسان را در آب بی ارزش قرار داد]. قرآن گاهی از مایه نسل، به (ماء) و گاه به لفظ (نطفه) یاد می کند و چگونگی تکامل نطفه را در رحم، در آیات مختلفی آورده که جامع آن را در سوره مؤمنون آیه 54 مطرح کرده است: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَکسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ» [آنگاه نطفه را علقه و علقه را گوشت پاره و گوشت پاره را استخوان، سپس بر استخوان گوشت پوشانیدیم، آنگاه به او آفرینشی دیگر بخشیدیم، آفرین بر قدرت خدا که بهترین آفرینندگان است].

چنان که بیان شد، در اندیشه اسلامی، در تمام مراحل خلقت، هیچ عبارت یا اشاره ای که بر تفاوت آفرینش آدم و حوا دلالت کند به چشم نمی خورد؛ و در این باره که آیا همسر انسان از خود انسان است در سوره اعراف آیه 189 آمده است: «هُوَ الَّذِی خَلَقَکم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکنَ إِلَیْهَا... » [او است آن کس که شما را از نفس واحدی آفرید و جفت وی را از او قرار داد تا بدان آرام گیرد...]. بنابراین از منظر قرآن زن در آفرینش از همان جوهر و گوهر مرد است و اندیشه یکسانی و یگانگی ماهوی زن و مرد، اندیشه قرآنی است که از آیات الهی به روشنی بدست می آید. از امام صادق(ع) از آفرینش حوا سؤال شد که برخی می گویند: خداوند حوا را از دنده پایین و چپ آدم آفرید، امام (ع) فرمود: خدا منزه و برتر است از این نسبت، آن کس که چنین می گوید می پندارد که خداوند قدرت نداشت برای آدم همسری غیر از دنده اش بیافریند!!!.