مفهوم شناسی حجاب
حجاب، واژة عربی است و زبانشناسان عرب، برای آن، دو معنای اصلی برشمردهاند:
1. حجاب، به مفهوم مانع و حایل میان دو چیز است؛ خواه از امور مادی و اشیای محسوس باشد و یا از امور معنوی و غیر محسوس. «حجب و حجاب به معنای منع از وصول و رسیدن دو چیز به همدیگر است».1
2. حجاب به معنای ستر و پوشش
صحاح اللغه معنای پوشش را برای حجاب یادآور شده و گفته است: «حجاب یعنی پوشش وحجاب درون انسان؛ یعنی آنچه که بین قلب و سایر آن حائل میشود.»2
چنانکه ابنمنظور نیز در لسان العرب، حجاب را به معنای ستر دانسته و گفته است: «حجاب به معنای ستر و پوشش است؛ «حجبه» یعنی آن را پوشانید؛ زن محجوب، زنی است که پوشیده باشد».3
اما استفاده از واژة حجاب، در مورد پوشش زن، اصطلاح نسبتاً جدیدی است. در قدیم و به خصوص در اصطلاح فقها، کلمه «ستر» که به معنای پوشش است، به کار میرفته. فقیهان چه در کتاب الصلوة4 که این مطلب را بیان کردهاند، واژه «ستر» را بجای کلمه «حجاب» به کار بردهاند. قرآن کریم، در سوره مبارکه نور و احزاب، حدود پوشش و تماسهای زن و مرد را ذکر کرده است؛ بدون آنکه کلمه «حجاب» را به کار برده باشد. آیهای که در آن واژة «حجاب» به کار رفته است، مربوط به زنان پیامبر اکرمˆ است.5 معنای اصطلاحی جدید این واژه، عبارت است از پوششی که زن در برابر نامحرمان باید استفاده کند و از جلوهگری و خودنمایی بپرهیزد.