تفاوت های فیزیولوژیکی زنان و مردان 3
ب) استروژن
استروژن را می‌توان از هورمون های ویژه جنس زن دانست که در طول عادت ماهانه نوسان دارد، و بیشترین میزان ترشح آن پیش از تخمگذاری است. استروژن در زندگی زن نقش اساسی و مهم دارد، بیش از 300 بافت مختلف بدن زن برای آن گیره دارد و کمبود آن با تغییرات فیزیکی شدیدی همراه است. موارد زیر، نقش های عمدة این هورمون را می‌نمایاند:
- صفات ثانویه جنسی و دستگاه تناسلی
ترشح استروژن اندامهای زنانه را تشکیل می‌دهد و رحم، پستانها و اندامهای تناسلی خارجی زن پس از بلوغ بر اثر افزایش ترشح این هورمون رشد می‌کنند. لگن، پهن و عمق آن کم می‌شود، چربی زیر پوست افزایش می‌یابد، و میل به جنس مخالف پدید می‌آید.
- آبستنی، زایمان و شیردهی
ترشح استروژن به رشد و تکامل غدد آندومتر (لایة داخلی رحم) می‌انجامد که دیواره رحم را برای پذیرش جنین آماده می‌کند. و شیردادن طبیعی با مصرف آن متوقف می‌شود.
- استخوان ها و مفاصل
استروژن با آن که در تحریک رشد استخوانها و عضلات اثر دارد و از رشد زیاد آنها جلوگیری می‌کند. و از این روست که به طور نسبی قد زن از مرد کوتاهتر می‌ماند. کاهش ترشح این هورمون عامل مؤ‌ثری در بروز پوکی استخوان به شمار می‌رود، و بنابراین حدود 14 درصد زنان در 60 تا 90 سالگی دچار یک شکستگی در استخوان می شوند. تحرک و نرمی مفاصل و نرمی و انعطاف‌پذیری بیشتر بدن زنان را می‌توان ناشی از آن دانست.
- قلب و عروق
استروژن در کاهش چربی خون مؤ‌ثر است، و از این‌رو بیماریهای ناشی از تنگی عروق و تصلب شرائین در میان زنان کمتر است.
- سیستم ایمنی بدن و بیماری ها
استروژن مقاومت طبیعی بدن را در برابر بیماریهای سوخت بالا می‌برد.
- حس بویایی، پوست، چربی و...
استروژن بر حساسیت حس بویایی می‌افزاید و از عوامل رسوب چربی در بدن زنان است و در نرمی و صافی و کم مویی پوست بدن نقش دارد.
- روان و رفتار
از عوامل اصلی تغییر حالات زنان، نوسان سطح استروژن در خون آنهاست که در رفتار زن اثر می‌گذارد. وقتی ترشح استروژن تنزل می‌یابد، زن بی‌تاب می‌شود و آرامش روانی‌اش بهم می‌خورد.
- مغز
پیداست که اثر هورمون ها در بدن از طریق تأثیر آنها بر مغز است. زنانی که از هورمون استروژن برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند، علائم خستگی روحی و روانی در آنها بروز می‌یابد، مطالعات نشان می‌دهد که این افسردگی با اختلال در متابولیسم مغز ارتباط دارد. تأثیر استروژن بر مغز و در نتیجه بروز رفتارهای خاص در انسان و حیوانات مورد تأیید پژوهشگران است.
ب) پروژسترون
این هورمون نیز ویژه جنس زن است. و در تنظیم دورة جنسی آماده سازی رحم نقش دارد، ادامه بارداری بدون آن ممکن نیست، رشد غده‌های شیری پستان ناشی از افزایش ترشح آنست. و عامل افزایش حرارت پایة بدن زن در زمان تخمک گذاری می‌باشد. پروژسترون یک هورمون آرام بخش به حساب می‌آید و در ایجاد صلح و آرامش در جنس ماده هنگام بارداری نقش دارد و از این رو برخی از محققان استفاده از آن را برای کنترل رفتارهای غیرقانونی و تجاوزها مطرح ساخته‌اند.
